7 tips voor rookvrije speelomgevingen
Rookvrije speelplekken – denk bijvoorbeeld aan speeltuinen, recreatiedomeinen of een buitenzwembad - , zorgen er mee voor dat kinderen en jongeren in gezonde en veilige omgevingen kunnen opgroeien. Door jouw terreinen rookvrij te maken, gaan kinderen en jongeren op termijn roken minder normaal en aantrekkelijk vinden . En dat verkleint de kans dat ze zelf ooit beginnen met roken. Wil je dat jouw speelplek rookvrij wordt? Wij helpen je graag op weg met deze handige tips!
Tip 1: Creëer draagvlak. Da’s de sleutel tot succes! Ga in overleg met alle betrokken partijen op het terrein en leg uit waarom je voor een rookvrije speelplek wil gaan. Op gemeentelijk niveau zal je de steun van de schepen en burgemeester nodig hebben. Naast de jeugd-of sportdienst, is het zeker ook zinvol om de diensten welzijn/gezondheid, communicatie, infrastructuur en de groendienst te betrekken. Zoek ook de steun van een aantal enthousiaste burgers. Hoe breder je draagvlak, hoe gemakkelijker de naleving en het proces!
Extra inspiratie nodig om iedereen te overtuigen? Gebruik onze argumentatiefiche .
Tip 2. Benader het onderwerp positief. Spreek altijd van ‘rookvrij’ en niet van een ‘rookverbod’. Koppel het initiatief aan de visie van Generatie Rookvrij: samen (mét rokers) willen we het goede voorbeeld geven. Want kinderen kopiëren gedrag, ook rookgedrag. Daarnaast willen we dat iedereen op een gezonde manier kan spelen, ver weg van het schadelijke passief roken.
Verplaats je ook in de persoon met wie je communiceert en luister naar zijn/haar feedback. Wat speelt er voor haar of voor hem?
En onthoud: draagvlak creëren doe je niet in één dag! Neem je tijd.
Tip 3. Breng de huidige situatie in kaart. Heb je een spelomgeving voor ogen die je graag rookvrij ziet? Dan is het handig om de beginsituatie in kaart te brengen. Stel jezelf de vraag: waar, door wie en op welke momenten van de dag wordt er daar gerookt? Leg je oor ook eens te luisteren bij ouders, buurtbewoners en andere bezoekers. Hoe staan zij tegenover rookvrije speelomgevingen? Door alle meningen van de verschillende betrokkenen te verzamelen, krijg je zicht op hoever je staat en welke acties je kunt ondernemen.
Tip 4. Bepaal je prioriteiten. Ben je al klaar om te gaan voor een volledig rookvrij terrein? Top! Stel dan duidelijke afspraken op over het rookvrij zijn, spreek een procedure af voor als er toch iemand op je rookvrije terrein rookt en communiceer erover.
Is een volledig rookvrij terrein nog niet meteen haalbaar? Geen probleem. Je kan stappen zetten in de goede richting door alternatieven voor te stellen: een eerste rookvrij evenement op het speelterrein (denk bijvoorbeeld aan Buitenspeeldag, de Dag van de Rechten van het Kind of een ander belangrijk moment voor jullie lokaal bestuur) of een eerste sensibiliseringscampagne om te vragen om niet te roken op het speelterrein.
Tip 5. Zorg voor duidelijke afspraken. Bepaal of je al dan niet een rookzone wil inrichten . Neem die afspraken op in jullie reglement. Hoe duidelijker de afspraken, hoe beter ze worden nageleefd.
Het is ook handig om een procedure af te spreken voor handhaving, als er toch gerookt wordt op jouw terrein. Spreek vooraf af wie de rokers aanspreekt: wordt het de buurtwacht, de wijkagent,…? Wees altijd positief en ga ervan uit dat de persoon niet op de hoogte is van de nieuwe afspraken. Vertel waarom het terrein rookvrij is en waar wel of niet gerookt mag worden. Vind je het lastig om mensen hierover aan te spreken? Je kan hiervoor een speciale training volgen bij het Vlaams Instituut Gezond Leven of bij de Stichting tegen Kanker.
Tip 6. Pas je terrein aan. Ga na welke aanpassingen je kan doen om duidelijk te maken dat je terrein nu rookvrij is. Haal bijvoorbeeld asbakken weg en plaats rookvrij-signalisatiemateriaal op het terrein, zeker op plaatsen waar vroeger veel gerookt werd. Je kan toffe borden bestellen in onze webshop.
Ga je voor een terrein met rookzones? Geef dan goed aan waar die zones zich bevinden, richt ze in uit het zicht van kinderen en maak ze niet te aantrekkelijk. Op die manier worden kinderen niet verleid om net naar die zones te gaan.
Tip 7. Communicatie is key. Heb je afspraken gemaakt en beslist wanneer jullie ze zullen invoeren? Top! Vanaf nu kunnen jullie actief communiceren dat er op jullie terrein niet meer gerookt mag worden in het zicht van kinderen en jongeren. Gebruik daarvoor de communicatiekanalen die je al hebt, zoals de gemeentelijke website en sociale media, het gemeentelijke infoblad, WhatsApp,… Maak ook gebruik van (lokale) media om aan iedereen te laten weten dat je gaat voor rookvrije speelterreinen. Zo krijgt je gemeente veel positieve aandacht. De manier van communiceren is belangrijk, besteed er dus voldoende aandacht aan.
Extra gedetailleerde informatie over hoe je je terreinen rookvrij maakt en nuttige communicatietips, vind je in ons handige stappenplan.
>> Nog extra argumenten nodig om aan de slag te gaan met rookvrije terreinen? Ontdek ze hier .
>> Benieuwd naar hoe regio Zuidoost Hageland de eerste stappen zette naar rookvrije speelterreinen? Intergemeentelijke preventiewerker Wouter vertelt er hier alles over.